Project-Category: Sterke kernen

Grote Markt, Hasselt

Grote Markt, Hasselt

2019
Evolta›Projecten›Grote Markt, Hasselt
Opdrachtgever
Stadsbestuur Hasselt
Locatie
Hasselt
Ontwerpteam
Team Publieke ruimte

Herinrichting Grote Markt tot uitnodigend centrumplein

Vertaalslag van stedenbouwkundig masterplan naar (plan van) actie

Door de jaren heen was de Grote Markt van Hasselt ongemerkt haar allure kwijtgeraakt. Het plein was niet bijster groot, en werd dan ook nog ‘ns versnipperd door een straat, verschillende verouderde materialen, ongelukkig ingeplant straatmeubilair en terrasconstructies die te veel ruimte en aandacht opeisten. Om het centrum een nieuwe impuls te geven, werkte het stadsbestuur een ambitieus masterplan uit voor de volledige stadskern: Grote Markt, Havermarkt, Kapelstraat, Kortstraat, Hoogstraat, Kleine Maastrichterstraat. Ze weerde daarbij autoverkeer en voorzag nieuwe terrasconstructies tegen de gevels van de horecapanden, zodat er centraal ruimte vrijkwam.

Ons team Publieke ruimte kreeg de opdracht om de krijtlijnen van het masterplan uit te werken tot een volwaardig (voor)ontwerp en de werken in uitvoering te begeleiden. We vingen het hoogteverschil op van de Grote Markt zelf, ontwierpen terrasconstructies en straatmeubilair, en voerden ondergrondse metingen uit voor de riolering en aansluitingen van water en elektriciteit.

Ons ontwerp ging uit van een tabula rasa: we gomden de volledige inrichting letterlijk uit en vervingen ze door een uniforme inrichting – met één bestratingsmateriaal en strategische geplaatste zitbanken aan één zijde van het plein. Op die manier werd de Grote Markt terug herleid naar haar essentie: een plek om te verpozen en te ontmoeten. Een plek die terug als ijkpunt functioneert in de binnenstad.

De autovrije zones werden volledig bestraat met natuursteen om de identiteit en leesbaarheid van het marktplein tastbaar te maken. Voor verkeerszones voorzagen we een rijloper in uitgewassen beton. Op die manier is het voor weggebruikers meteen duidelijk waar hun plek is in het openbare domein.

We gebruikten ook groen om de identiteit van de plek te versterken. Langs het marktplein werden drie volgroeide lindes aangeplant, en pal in het centrum van het plein kwam een monumentale valse christushoorn. Boom en markt zijn vandaag onlosmakelijk verbonden in de geest van de gebruikers. Als pars pro toto – of totum pro parte.

Sint-Bavoplein, Boechout

Sint-Bavoplein, Boechout

2019
Evolta›Projecten›Sint-Bavoplein, Boechout
Opdrachtgever
Gemeentebestuur Boechout
Locatie
Boechout
Ontwerpteam
Team Publieke ruimte & Team Duurzame mobiliteit

Vernieuwing en vergroening van een versnipperde dorpskern

Integraal ontwerp brengt dorpspleinen en -bewoners samen

Hoe zorg je ervoor dat het hart van je gemeente weer een belevings- en ontmoetingsplek wordt, eerder dan een druk verkeerspunt? De Antwerpse gemeente Boechout zocht een partner voor de herinrichting van zijn versnipperde dorpskern en vond die in de teams van Evolta. We gingen over de volledige studieopdracht, vanaf het schetsontwerp en het aanbestedingsdossier tot de planning, coördinatie en opvolging van de werken. Onze teams Publieke ruimte en Duurzame mobiliteit sloegen de handen in elkaar om de drie historische pekken van Boechout – en daarmee ook zijn inwoners – met elkaar te verbinden.

Koen T’Sijen
Burgemeester Boechout

Niet één maar twee dorpspleinen

“De kern van onze gemeente wordt letterlijk doorsneden door de Hovesteenweg, een belangrijke verkeersader van Boechout. Daardoor hebben we niet één, maar twee dorpspleinen: het Sint-Bavoplein rond de Sint-Bavokerk in het noorden, en het Jef van Hoofdplein rond de bibliotheek in het zuiden. Beide staan mijlenver af van het natuurdomein de Groene Stap, hoewel dat evenwijdig met de steenweg loopt.”

Aan ons om de dorpspleinen aan weerszijden van de steenweg met elkaar te verbinden, meer ruimte te creëren voor beleving en vertraging, en het landschap binnen te brengen in het centrum.

Een veilige boulevard en authentieke kleiklinkers

Om eenheid te creëren, kozen we eenzelfde bestratingsmateriaal op beide pleinen. Geen asfalt, geen beton, maar wel gebakken kleiklinkers. Een materiaal dat uitnodigt om te vertragen en te verblijven, en bovendien een duidelijke link legt naar de geschiedenis van het dorp. En ook wat straatmeubilair en groen betreft, bleven we bewust consequent. Vervolgens weefden we beide pleinen als het ware aan elkaar met een fiets- en wandelboulevard. Een bomenrij langs de boulevard moest de focus van de steenweg naar het boulevard verschuiven.

De extra ruimte creëerden we door de brede rijbanen te versmallen en parkeerplaatsen te groeperen vóór de bibliotheek. Daardoor kon het autoverkeer bijna volledig geweerd worden aan de zuidzijde van de bib en hadden we plek zat voor een leestuin en stadspark.

Tot slot bracht een genuanceerd groenontwerp het Boechoutse landschap gradueel tot in het centrum: hoe dichter bij het omliggende landschap, hoe natuurlijker en groener de inrichting – hoe dichter rond de kerk en steenweg, hoe stedelijker. Dankzij de beplanting kan het grootste deel van het hemelwater ofwel ter plekke kan infiltreren, ofwel afwateren naar de groenzones en de verzamelput van de fonteinen, waardoor er geen druppel verloren gaat. Zowel het groen als de aanwezigheid van water verminderen het ‘urban heat island effect’: het verschijnsel waarbij de temperatuur in een verstedelijkt gebied hoger ligt dan het omliggende landelijke gebied.

Vandaag staat het centrum van Boechout voor groen en gezelligheid. Dankzij de nieuwe inrichting van de openbare ruimte kan er vlot en veilig gefietst, gewandeld, geslenterd en gespeeld worden. Inwoners, passanten en schoolkinderen kunnen hun hart ophalen in het nieuwe park achter de bibliotheek en de aanpalende leestuin, die de brug vormt naar het Jef van Hoofdplein. De twee dorpspleinen aan weerszijden van de versmalde steenweg kregen hun eigen functie: het Jef van Hoofdplein doet dienst als groen evenementenplein, terwijl het plein onder de kerktoren een intiem verblijfskarakter heeft.

De kers op de taart? Het project werd door de Vereniging Voor Openbaar Groen erkend voor de genuanceerde groeninrichting en het klimaatbewuste ontwerp.

Pastoriestraat, Baal

Pastoriestraat, Baal

2019
Evolta›Projecten›Pastoriestraat, Baal
Opdrachtgever
Gemeentebestuur Tremelo
Locatie
Baal
Ontwerpteam
Team Publieke ruimte

Vernieuwing dorpscentrum met riolering, nieuwe voet- en fietspaden en een nieuw wegdek

Baal kiest resoluut voor verkeersveiligheid en beleving

In opdracht van de gemeente Tremelo hebben we het centrum van Baal volledig vernieuwd, compleet met gescheiden riolering, ruimte voor de zachte weggebruiker, en een nieuw wegdek uit duurzaam beton. Ons team Publieke ruimte was verantwoordelijk voor het volledige project, van schetsontwerp tot aanbestedingsdossier en coördinatie van de werken.

Verkeersveiligheid, leefbaarheid en een kwalitatieve groeninrichting stonden centraal tijdens het ontwerpproces. De centrumstraat werd voorzien van fietssuggestiestroken en parkeervakken in kasseien. Door de toepassing van beton en kasseien straalt de straat degelijkheid en rust uit. Bomen op regelmatige afstand zorgen voor een groene aanblik.

De kruispunten werden benadert als leefbare dorpspleinen. Al zijn ze uiteraard verkeerskundig veilig aangelegd, de verkeerstechnische aspecten leggen geen hypotheek op de ruimtelijke beleving van de kruispunten. Het harmonische kleurgebruik van rijbaan en voetpaden versterkt de beleving van een dorpsplein. Dankzij het gebruik van duurzaam printbeton loopt het kleinschalig uitzicht van de voetpaden visueel door in de betonverharding van de rijbaan. In het groenontwerp werkten we met zowel meerstammige struiken als vaste planten.

Verder voorzagen we een gescheiden riolering in de Pastoriestraat en vijf aangrenzende straten, en pakten ook de volledige bovenbouw aan.