De rioleringswerken omvatten in eerste instantie het aanleggen van de verbindingsriolering tussen Pellenberg en de Tiensesteenweg om het afvalwater te scheiden van het regenwater. Daarnaast kwam er ook een pompstation om het afvalwater naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie te brengen zodat het niet meer ongezuiverd in de natuur terecht komt en de waterkwaliteit sterk omhoog gaat. Als laatste werd een regenwaterbekken aangelegd waarlangs het regenwater vertraagd geloosd wordt in bestaande of nieuwe grachten.

Met deze werken verzamelt Aquafin het afvalwater van 1.100 inwoners uit Lubbeek en Bierbeek, dat eerst nog in de baangrachten belandde, en sluit dit aan op het rioleringsnet. Op termijn kan dit opgetrokken worden tot 1400 inwoners.

Wat liep er nu precies mis? Langs beide zijden van de Stiemerbeek loopt een collector waarin het afvalwater van Oost- en West-Genk opgevangen wordt om het te laten uitkomen in het waterzuiveringsstation. De collector kan je zien als de autostrade voor afvalwater. Zodra er te veel water ophoopt in de buis, creëer je file en wordt overtollig water geëvacueerd via overstorten naar de dichtstbijzijnde gracht of waterloop zoals de Stiemerbeek. Alleen zorgde hevige regenval voor afval en regenwater in de collector waardoor dit terechtkwam in de Stiemerbeek en de waterkwaliteit achteruitging.

In het zuiveringsgebied van Genk bevinden zich een zeventigtal van deze overstorten. Er waren verschillende problemen. Ten eerste was het merendeel van deze overstortconstructies verouderd of beschadigd, waardoor ze niet optimaal werkten en ongecontroleerd overstroomden. Ten tweede stroomde het regenwater van de Stiemer bij hoge waterstand op verschillende plaatsen naar de collector in plaats van andersom. Hierdoor kwam er proper Stiemerwater in de riolering en vervolgens in onze zuiveringsinstallatie terecht, waar het vuil water te verdund aankwam om te kunnen zuiveren. Tot slot traden de overstorten te snel in werking, waardoor er soms afvalwater in de Stiemer terechtkwam.

Het basishemelwaterplan is geen allesomvattend rioolontwerp, maar wel een tool die richting kan geven in alle aspecten van het (ruimtelijke) beleid, van waterhuishouding over weg- en rioleringsontwerpen tot het ontwerp van volledige parken. Daarom is de keuze van de juiste GIS-data of geo-informatie ontzettend belangrijk. Werkelijk álle gegevens die relevant zijn voor de waterhuishouding moeten opgenomen worden – denk aan locaties van wateroverlast, bestaande riolering, zoneringsplannen, bestaande verharding, infiltratiemogelijkheden, bodemkaarten …

De afweging over welke data gebruiken we, en hoe combineren we ze om tot zinvolle uitspraken te komen, was een belangrijk deel van onze oefening. Zodra dat vaststond, kon de oefening eenvoudig herhaald worden in andere steden en gemeenten.